ΚΟΠΕΓΧΑΓΗ: Η πόλη του παραμυθιου, αλλά και η σύγχρονη "πράσινη" πόλη της Σκανδιναβίας

   

               Η Κοπεγχάγη είναι  ένα αστικό κέντρο που βρίσκεται σε θέση-κλειδί, ένας εμπορικός και συγκοινωνιακός κόμβος, μια πόλη με πολλά πρόσωπα, μα πάνω απ’ όλα μια πόλη ολοζώντανη και χαρούμενη όλες τις εποχές του χρόνου, ακόμη και τότε που ο σκανδιναβικός ήλιος δύει από τις πρώτες απογευματινές ώρες, δίνοντας τη θέση του στις ατελείωτες νύχτες του μακρινού βορρά. Και αυτό δεν είναι τυχαίο: Οι Δανοί μπορεί να είναι Σκανδιναβοί και συγγενείς με τους γείτονές τους Σουηδούς και Νορβηγούς, δίνουν όμως την εντύπωση πως είναι φτιαγμένοι από άλλο «μέταλλο», με αποτέλεσμα η νοοτροπία τους να διαφέρει σε πολλά σημεία. Θα μπορούσε κάποιος χαριτολογώντας να πει πως είναι οι πιο «μεσογειακοί» τύποι της Βόρειας Ευρώπης, οι πιο αλέγκροι, οι πιο ελεύθεροι, οι πιο γλετζέδες και οι πιο εκδηλωτικοί.

       Η πρωτεύουσα της Δανίας, η σύγχρονη Κοπεγχάγη,είναι η πιο"πράσινη" πόλη του κόσμου, κορυφαία στον κόσμο σε πράσινο αστικό σχεδιασμό και πρωτοποριακές πρωτοβουλίες μεταφοράς, καθώς και καθαρές τεχνολογίες. Ενώ πολλοί στον υπόλοιπο κόσμο καίνε ελαστικά και σπαταλούν νερό, η Κοπεγχάγη λειτουργεί ως πρότυπο περιβαλλοντικής προόδου και ευθύνης. Μία πόλη λοιπόν που διαθέτει αποτελεσματική και οικολογική δημόσια συγκοινωνία, προσβάσιμους πνεύμονες πρασίνου και αξιοποιεί τη δύναμη της φύσης, δεν αποτελεί ουτοπική φαντασίωση.Απλά, είναι η Κοπεγχάγη! Πιο συγκεκριμένα,πρόσφατα ο Παγκόσμιος Δείκτης Πράσινης Οικονομίας ανέδειξε την Κοπεγχάγη  ως την «πιο πράσινη πόλη στον κόσμο» με ένα τέλειο σκορ 100 όσον αφορά την αντίληψη και την απόδοση.Στην αξιολόγηση, αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι «η Δανία τηρεί αδιάκοπα τη δέσμευσή της για την πράσινη ανάπτυξη μέσα από μια ποικιλία από στρατηγικές και τακτικές.»

  Οι Δανοί διαθέτουν σημαντική οικολογική συνείδηση. Ακόμη και στις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές της πόλης, δε λείπει το πράσινο. Ο θεσμός του «ενεργού οικοδομικού τετραγώνου» επιτρέπει στους ενεργούς πολίτες να μεταμορφώσουν κυριολεκτικά τη ζωή τους, δημιουργώντας στους κενούς ακάλυπτους χώρους ανάμεσα στις παλιές πολυκατοικίες, μικρά πάρκα με δέντρα, χλοοτάπητες, παιδικές χαρές, χώρους ανάπαυσης, αναψυχής και συγκεντρώσεων. Εκεί οι ένοικοι συνευρίσκονται και λειτουργούν ως γειτονιά (προσοχή, όχι πάρκινγκ...) 

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

    Στη δανική γλώσσα Κοπεγχάγη (Κ obenhavn ), παραφθορά της παλιάς ονομασίας Kobmandshavn , σημαίνει «το λιμάνι των εμπόρων», μια ονομασία που παραπέμπει στις ένδοξες εποχές του Μεσαίωνα και της Χανσεατικής Λίγκας, της εμπορικής συντεχνίας που κυριαρχούσε στους θαλάσσιους δρόμους της Βόρειας Ευρώπης τα παλιά χρόνια.

          Στην πραγματικότητα, η ιστορία της ξεκινά στα 1167, τότε που ο Αμπσαλον, επίσκοπος του Ροσκίλντε, ιδρύει μια αλιευτική εμπορική εγκατάσταση και χτίζει ένα κάστρο στις ανατολικές όχθες της νήσου Σιέλαντ, στο στενό πέρασμα του Ερεσουντ. Η τοποθεσία ήταν ιδανική και θα καθόριζε το μέλλον όχι μόνο της χώρας αλλά και ολόκληρης της Σκανδιναβίας. Ενα αιώνα αργότερα, το χωριό Kobmandshavn αναγνωρίζεται από τη Χανσεατική Λίγκα ως λιμάνι μεγάλης σημασίας για το εμπόριο στη Βαλτική. Κατά τον 14ο αιώνα το κάστρο του Αμπσαλον κατεδαφίζεται και στη θέση του χτίζεται το παλάτι που φέρει το όνομα Kobenhavn , όνομα που πήρε η πόλη και διατηρεί μέχρι τις μέρες μας.

Ο στρογγυλός πύργος της Κοπεγχάγης

         Από τις αρχές του 15ου αιώνα, όταν η Κοπεγχάγη έγινε πρωτεύουσα του βασιλείου, μέχρι και τις αρχές του 16ου, έζησε τη μεγαλύτερή της ακμή έχοντας υπό τον έλεγχό της τα τεράστια και πλούσια εδάφη της Σουηδίας και της Νορβηγίας. Ήταν ο χρυσός αιώνας της Δανίας ως ιμπεριαλιστικής δύναμης, που άρχισε σιγά σιγά να φθίνει μετά την ανεξαρτησία της Σουηδίας και την επικράτησή της ως περιφερειακής δύναμης στην περιοχή.

          Η πόλη γνώρισε και δύσκολες στιγμές, όπως επιδημίες και πυρκαγιές. Παρ’ όλες όμως τις αντιξοότητες, κατά τον 17ο και 18ο αι. έζησε μια νέα μακρά περίοδο ευημερίας. Ο πληθυσμός αυξανόταν διαρκώς και με γοργούς ρυθμούς, νέα παλάτια και εντυπωσιακά δημόσια μέγαρα και πλατείες στόλιζαν την πόλη και τα αποικιακά προϊόντα κατέφθαναν στο πολυσύχναστο λιμάνι από όλο τον κόσμο.

         Η πρωτεύουσα της Δανίας έζησε τη δική της οικονομική και καλλιτεχνική αναγέννηση μέχρι και τις αρχές του 19ου αιώνα. Μετά τη Ναπολεόντεια περίοδο, με τη συνθήκη του Κιέλου, η Δανία κατοχυρώνει τα δικαιώματά της στην Ισλανδία αλλά και στις Νήσους Φερόες και τη Γροιλανδία, εδάφη τον έλεγχο των οποίων διατηρεί ως τις μέρες μας.

Καθεδρικός ναός του Ροσκίλντε

       Στα μέσα του 19ου αιώνα όμως, δύο μεγάλα γεγονότα έρχονται να σημαδέψουν τη ζωή της Κοπεγχάγης: Αφενός η πρώτη σιδηροδρομική σύνδεση με την ιστορική πόλη και λίκνο της Δανίας, το Ροσκίλντε, και αφετέρου η δημιουργία του πάρκου Τίβολι που, για να φύγουμε από την ιστορία και να προσγειωθούμε στο σήμερα, είναι ο πιο αγαπημένος τόπος για χαλάρωση και διασκέδαση για τους ντόπιους αλλά και τους ξένους.

      Και πώς να μην είναι, αφού περνώντας κανείς την είσοδό του συναντά από πιτσιρίκια που καταφθάνουν με τους γονείς τους μέχρι και ηλικιωμένους που ήρθαν να θυμηθούν τα παιδικά τους χρόνια, ανεβαίνοντας στα τρενάκια ή παρατηρώντας τα εγγόνια τους που χαίρονται το παιχνίδι σε κάποιο καρουζέλ ή σε κάποια από τις πολλές περίεργες κατασκευές που υπάρχουν στο ιδιόμορφο αυτό λούνα παρκ. Αρκεί να σκεφθεί κανείς ότι ο συγκεκριμένος χώρος είναι σε λειτουργία περισσότερα από 160 χρόνια, μια διαχρονική αξία που μένει αναλλοίωτη στο χρόνο και η οποία συντηρείται και προβάλλεται από τις δημοτικές αρχές στα τουριστικά φυλλάδια ως ένας από τους σημαντικότερους προορισμούς της πόλης. 

Οι κήποι του πάρκου Τίβολι

το άγαλμα του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν

      Σε απόσταση αναπνοής από το πάρκο Τίβολι, στην πλατεία του Δημαρχείου, κάποιοι άλλοι γοητεύονται  από τους ήχους της κιθάρας ενός πλανόδιου μουσικού με φόντο τα επιβλητικά κόκκινα κτίρια. Στη βάση του Δημαρχείου, το άγαλμα του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, του πιο διάσημου τέκνου της χώρας, στραμμένο προς το Τίβολι δίνει την εντύπωση πως προτρέπει όλους, μεγάλους και παιδιά, να εισέλθουν στον κόσμο του παραμυθιού αυτού στο οποίο αφιέρωσε τη ζωή του.

Η πλατεία Δημαρχείου

         Η λεωφόρος που ξεκινά από εκεί και φέρει το όνομά του καταλήγει στο μεγάλο κανάλι της Κοπεγχάγης, όπου υπάρχουν πολυάριθμα πολιτιστικά μνημεία και δημόσια κτίρια ιδιαίτερου ενδιαφέροντος.

       Στο νησί Σλοτσχόλμεν, που είναι και ο ιστορικός πυρήνας της πόλης, ξεχωρίζει το περίφημο Κρίστιανσμποργκ, το πρώην ανάκτορο που σήμερα είναι το Κοινοβούλιο της χώρας και που πλαισιώνεται από τον παλιό στρατώνα και το εντυπωσιακό χρηματιστήριο, του οποίου τη σπείρα σχηματίζουν τρεις δράκοι συμβολίζοντας την ένωση των τριών σκανδιναβικών κρατών υπό το στέμμα της Δανίας. 

Ανάκτορο Κρίστιανσμποργκ

       Δύο επιπλέον κτίρια ωστόσο έλκουν τη ματιά του επισκέπτη: Το ένα είναι το μουσείο Τορβάλτσεν, όπου παρουσιάζονται τα έργα του μεγαλύτερου γλύπτη της χώρας, και το άλλο το Μαύρο Διαμάντι, μια σύγχρονη κατασκευή φτιαγμένη από μαύρο γρανίτη και γυαλί που φιλοξενεί τη βασιλική βιβλιοθήκη και είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα της σύγχρονης αρχιτεκτονικής  της πρωτεύουσας.

Η Γλυπτοθήκη της Κοπεγχάγης

Η Γλυπτοθήκη της Κοπεγχάγης

       Προχωρώντας βορειότερα, η πλατεία των Νέων Βασιλέων (Kongens Nytorv)περιστοιχίζεται από μεγαλοπρεπή κτίσματα του 19ου αιώνα. Από το βασιλικό θέατρο μέχρι το κεντρικό πολυκατάστημα Magasin du nord και από τη γαλλική πρεσβεία μέχρι το πολυτελές Hotel d ‘ Angleterre , η παράγωνη  αυτή πλατεία εκπέμπει ένα μεγαλείο και μια αύρα που παραπέμπει στην μπελ επόκ.

            Το σημείο όμως που κλέβει την παράσταση βρίσκεται στα ανατολικά της πλατείας. Είναι το λιμανάκι Nyhavn , το θρυλικό κανάλι που σαν σκηνικό από παλιά ταινία μεταφέρει τον επισκέπτη τρεις αιώνες πίσω, τότε που ιστιοφόρα συνωστίζονταν στις αποβάθρες του φέρνοντας αγαθά από όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου. Είναι το σημείο που προτίμησε να ζήσει για μερικά χρόνια ο Χανς Κρίστιαν Αντερσεν εμπνεόμενος από τη μοναδική ατμόσφαιρα του λιμανιού. Δίχως αμφιβολία, το Nyhavn είναι το πλέον αγαπημένο σημείο των κατοίκων της Κοπεγχάγης,  αλλά και των επισκεπτών που το κατακλύζουν.

        Η Κοπεγχάγη είναι παραθαλάσσια πόλη. Ωστόσο, η διαφορά της από άλλες, είναι ότι η «παραλία» δεν βρίσκεται στην άκρη της πόλης, αλλά στη μέση της . Κι αυτό γιατί, ενώ το μεγαλύτερο τμήμα της είναι κτισμένο στο νησί Sjælland, υπάρχει κι ένα μικρότερο μέρος της στο νησί Amager. Μεταξύ των δύο νησιών -που ενώνονται με 5 γέφυρες- στο κέντρο της πόλης, υπάρχει μια λωρίδα νερού, η οποία είναι ιδιαίτερα στενή. Αρκετοί τουρίστες μπερδεύουν τη θαλάσσια λωρίδα με ποτάμι, αλλά στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν ποτάμια στη Δανία. Πολλά από τα ομορφότερα κτίρια της Κοπεγχάγης -τόσο ιστορικά, όσο και τα πιο μοντέρνα αρχιτεκτονικά θαύματα- βρίσκονται στις ακτές της.

            Τα «παράλια» της Κοπεγχάγης επεκτείνονται και μέσα στην πόλη λόγω των καναλιών Holmen (στο νησί Sjælland) και Christianshavn (στο νησί Amager).

           Συνεχίζοντας με κατεύθυνση πάντα προς τα βόρεια, το Αμαλίενμποργκ, η έδρα της βασιλικής οικογένειας με την πλατεία του και το μαρμάρινο καθεδρικό ναό, είναι δίχως αμφιβολία ένα από τα σύμβολα της δανικής πρωτεύουσας. Πολύς κόσμος μαζεύεται εδώ για να απαθανατίσει την αλλαγή της φρουράς μπροστά από τα μεγαλοπρεπή κτίρια του ανακτόρου.

Κάστρο Αμαλίενμποργκ

Περιοχή Kastellet

        Στην ίδια περιοχή το Kastellet , ένας παλιός στρατώνας, παρουσιάζει ενδιαφέρον με την οχυρωματική αρχιτεκτονική του και την τάφρο με το νερό που τον περιβάλλει. Είναι ένα από τα αγαπημένα σημεία των Δανών για τρέξιμο και περπάτημα, όπως και οι χώροι πρασίνου του Βοτανικού Κήπου και των κήπων του παλατιού Ρόζεμποργκ. Πρόκειται για ένα ακόμη παλάτι του 17ου αιώνα, βγαλμένο από τις σελίδες κάποιου παραμυθιού, που δεσπόζει στη μέση του ομώνυμου κήπου: ένα από τα ησυχαστήρια της Κοπεγχάγης που προτιμούν οι νέοι για ποδηλασία ή για χαλάρωση στον καταπράσινο κήπο του. Το Κάστρο του Ρόζεμποργκ ( είναι ένα αναγεννησιακό κάστρο που βρίσκεται στο κέντρο της Κοπεγχάγης. Το κάστρο αρχικά χτίστηκε ως θερινή κατοικία το 1606 και αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα των πολλών αρχιτεκτονικών σχεδίων του Christian A. Χτίστηκε σε Ολλανδικό Αναγεννησιακό ρυθμό, τυπικό για τα δανικά κτίσματα εκείνης της περιόδου, και έχει επεκταθεί αρκετές φορές, με την τελευταία επέκταση, που είναι και υπεύθυνη για τη σημερινή μορφή του κάστρου, να χρονολογείται στο 1624.

Κάστρο Ρόζεμποργκ

Κάστρο Ρόζεμποργκ