Ρώμη, η Αιώνια πόλη, η Επτάλοφος

         Η Ρώμη βρίσκεται στην κεντρική Ιταλία, στην περιφέρεια Λάτσιο  και διατρέχεται από τον ποταμό  Τίβερη.Η ιστορική πόλη είναι κτισμένη ανατολικά του ποταμού πάνω σε επτά λόφους.  Γι αυτό το λόγο της έδωσαν το προσωνύμιο "Επτάλοφος". 

       Σύμφωνα με τη μυθολογία ο Ρωμύλος  θεμελίωσε τη Ρώμη στον Παλατίνο Λόφο στις 21 Απριλίου 738.. Στη συνέχεια σκότωσε τον δίδυμο αδελφό του Ρέμο  και έγινε ο πρώτος βασιλιάς της.

           Άλλος μύθος θέλει τον ευγενή Αινεία από την Τροία,  ο οποίος έφυγε όταν καταστράφηκε η Τροία στον Τρωικό πόλεμο,  να είναι ιδρυτής της Ρώμης . Αυτός ο μύθος όμως  ο μύθος επινοήθηκε από τους Ρωμαίους συγκλητικούς όταν η Ρώμη έγινε αυτοκρατορία και ήθελαν να είναι μια πολιτική συνέχεια μιας άλλης μεγάλης πόλης.                            Αρχαιολογικά ευρήματα επιβεβαιώνουν την ύπαρξη οικισμών στην περιοχή ήδη από τον 8ο αι. π. Χ..

       Η Ρώμη ήταν η πρωτεύουσα διαδοχικά στο Ρωμαϊκό Βασίλειο,  τη Ρωμαϊκή Δημοκρατία και τελικά στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. 

         Στην ακμή της η επιρροή της επεκτεινόταν σχεδόν σε όλη την Ευρώπη  και τις ακτές της Μεσογείου, ενώ ο πληθυσμός της υπολογίζεται ότι ξεπέρασε το ένα εκατομμύριο. Με την μετάβαση στο Χριστιανισμό  απέκτησε και θρησκευτική σημασία και καθιερώθηκε ως η έδρα της Καθολικής Εκκλησίας.

           Μετά την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας η πόλη παρήκμασε και ο πληθυσμός μειώθηκε αισθητά.

       Στην περίοδο της Αναγέννησης  δεν είχε πια την πολιτική ισχύ του παρελθόντος, γνώρισε όμως πολιτιστική και καλλιτεχνική ανάπτυξη λόγω της παρουσίας του Πάπα.                      Το 1871  έγινε η πρωτεύουσα της ενοποιημένης Ιταλίας. Τον 20 ό αιώνα  και ιδιαίτερα μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ο πληθυσμός αυξήθηκε σημαντικά και σήμερα η ευρύτερη μητροπολιτική περιοχή έχει πάνω από 5 εκατομμύρια κατοίκους.

    Το ιστορικό κέντρο της Ρώμης είναι ένας ενιαίος αρχαιολογικός χώρος με μνημεία από πολλές  και διάφορες ιστορικές περιόδους (αρχαιότητα, Μεσαίωνας, Αναγέννηση και μεταγενέστερα). Η  UNESCO  το έχει ανακηρύξει Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.. Ως τέτοιο μνημείο αναγνωρίζεται επίσης και το Βατικανό.

      Πάρα πολλά είναι τα ιστορικά μνημεία, αλλά και τα αξιοθέατα γενικότερα της Αιώνιας Πόλης.

        Καθένα από τα μνημεία στην Ρώμη αξίζει ένα ολόκληρο αφιέρωμα για να αναδειχτεί η ιστορική του σημασία. Είναι δημιουργήματα υψηλής αρχιτεκτονικής και οι Ρωμαίοι τα συντηρούν και τα προβάλλουν με λαμπρότητα και μεγαλοπρέπεια.  

    Ξεκινήστε την περιήγηση σας από το πολύ σπουδαίο Μουσείο του Βατικανού.  Είναι πραγματικά πολύ μεγάλο και φιλοξενεί έργα τέχνης σπάνιας πολιτιστικής κληρονομιάς, που ενώνουν την αρχαιότητα με το παρόν.  Ένα πραγματικά δαιδαλώδες κτίριο με ατέλειωτες αίθουσες ιστορίας. Δεν υπάρχει τοίχος και ταβάνι που να μην είναι στολισμένο με αγάλματα και πίνακες ζωγραφικής, εκθέματα της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας, της Αναγέννησης, της ελληνικής ιστορίας και μυθολογίας. Θα χρειαστείτε πολλές ώρες για να δείτε έστω και λίγα από τα εκθέματα καθώς το μουσείο είναι συνέχεια γεμάτο κόσμο.

      Πίσω από το μουσείο βρίσκεται η Βασιλική του Αγίου Πέτρου,   ίσως ο σπουδαιότερος καθολικός ναός. Ελάχιστα θυμίζει εκκλησία όπως την έχουμε στο μυαλό μας .Μοιάζει περισσότερο με  ένα γιγάντιο μουσείο που σε κάθε του σημείο υπάρχει κάποιο δημιούργημα για να φωτογραφίσετε. 

     Έξω από το ναό είναι η μεγάλη πλατεία του Αγίου Πέτρου όπου ο Πάπας ευλογεί τους πιστούς.                  

 Ακολουθεί το πασίγνωστο Κολοσσαίο με τις ανθρωποθυσίες των σκλάβων από τους αυτοκράτορες για να διασκεδάζει το πλήθος. Ένα επίσης δαιδαλώδες δημιούργημα που σαν βρεθείτε ίσως φέρετε στο νου σας σκηνές από την ταινία «ο Μονομάχος». Ανεβείτε στο επάνω τμήμα του μουσείου για να δείτε τοιχογραφίες που προβάλλουν  το μέγεθος της Ρώμης σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο κατά την κυριαρχία κάθε αυτοκράτορα ξεχωριστά.

      Ακολουθούν η Πιάτσα Βενέτσια, η πιάτσα ντι Σπάνια, το Πάνθεον και η Ρωμαική αγορά που θα πρέπει να επισκεφθείτε για να δείτε τουλάχιστον τα βασικά  μνημεία και αξιοθέατα της Ρώμης.

Τα Μουσεία του  Βατικανού και η Καπέλα Σιξτίνα ή Σιστίνα

       Το Μουσείο του Βατικανού ξεκίνησε ως μια μικρή συλλογή γλυπτών και με το πέρασμα των αιώνων μετατράπηκε σε ένα συγκρότημα από τα εντυπωσιακότερα μουσεία του κόσμου που χαρακτηρίζεται για τις καλύτερες συλλογές τέχνης στον πλανήτη.

    Τα Μουσεία του Βατικανού ιδρύθηκαν υπό την αιγίδα των δύο Παπών του 18ου αιώνα – Κλήμη ΙΔ΄ (1769-1774) και Πίου  ΣΤ΄ (1775-1799) - ο οποίος ήταν από τους πρώτους υποστηρικτές να ανοίξουν τις συλλογές τέχνης στο ευρύ κοινό. Έτσι λοιπόν το κυρίως κτίριο στο συγκρότημα φέρει το όνομά τους, ως Pio-Clementine Museum.

     Σήμερα, υπάρχουν 13 μουσεία του Βατικανού σε περίπου 14 παλάτια του συγκροτήματος των Μουσείων του Βατικανού. Το κτιριακό συγκρότημα αξίζει μια επίσκεψη από μόνο του για να θαυμάσετε τα δωμάτια και τους διαδρόμους που είναι πλούσια διακοσμημένα με μάρμαρα και τοιχογραφίες. 

        Τα πολλά μουσεία που απαρτίζουν συγκρότημα είναι αρκετά διαφορετικά μεταξύ τους. 

    Το Γρηγοριανό Αιγυπτιακό Μουσείο ιδρύθηκε το 1839 από τον Πάπα Γρηγόριο ΙΣΤ΄, ο οποίος είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Αίγυπτο. Διαθέτει εννέα δωμάτια αντικειμένων τέχνης σε σειρά από τον τρίτο αιώνα π.Χ. μέχρι και τον τρίτο αιώνα μ.Χ..

    Το Γρηγοριανό Ετρουσκικό Μουσείο ιδρύθηκε από τον ίδιο τον Πάπα. Εδώ θα βρείτε σκεύη από την προ-ρωμαϊκή εποχή, όπως τη συλλογή αγγείων terra-cotta. Το πιο εντυπωσιακό της συλλογής είναι μια σειρά από αντικείμενα που βρέθηκαν σε μια νεκρόπολη, μεταξύ των οποίων και ένας θρόνος και μια άμαξα.

    Η Πινακοθήκη του Βατικανό (Vatican Pinacoteca), ένα από τα νεότερα μουσεία - άνοιξε το 1932. Οι πίνακες έχουν ένα φάσμα ηλικίας από τους 12 μέχρι τους 19 αιώνες και περιλαμβάνονται σε ολόκληρες αίθουσες που εκτίθενται έργα σπουδαίων καλλιτεχνών όπως του Ραφαήλ και του Καραβάτζιο. Υπάρχει επίσης μια μοναδική συλλογή θρησκευτικών εικόνων από τον 15ο έως τον 19ο αιώνα.

    Το Εθνολογικό Μουσείο της Ιεραποστολής ιδρύθηκε από τον Πίο ΣΤ΄ το 1926 και διαθέτει αντικείμενα της θρησκευτικής φύσης από τις τέσσερις γεωγραφικές περιοχές - Ασία, Ωκεανία, την Αφρική, και Αμερική. Περίπου 80.000 αντικείμενα συνθέτουν μία εντυπωσιακή έκθεση που κάνουν το μουσείο ενδιαφέρον.

    Οι μεγαλύτερες συλλογές του Μουσείου του Βατικανού είναι εκείνες με την αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή τέχνη. Μερικά από τα πιο διάσημα αντικείμενα τέχνης μπορούν να βρεθούν στοPio-Clementine μουσείο, όπως το περίφημο το μαρμάρινο Σύμπλεγμα του Λαοκόοντα, ο «Αποξυόμενος» που είναι σωζόμενο ρωμαϊκό μαρμάρινο αντίγραφο του αρχικού έργου του Λύσιππου και του Απόλλωνα του Μπελβεντέρε (Apollo del Belvedere).

      Ένα άλλο ενδιαφέρον μουσείο με ρωμαϊκή τέχνη είναι το Museo Gregoriano Profano, όπου θα βρείτε έναν αριθμό ρωμαϊκών αντιγράφων από  ελληνικά αγάλματα.

     Άλλα μουσεία περιλαμβάνουν το μουσείο Θρησκευτικών έργων Σύγχρονης Τέχνης, που ιδρύθηκε από τον Πάπα Παύλου ΣΤ΄, το 1973 και που εκτείνεται σε 55 δωμάτια(!), το Χριστιανικό Μουσείο που εκθέτει ταπετσαρίες, κεραμικά, μινιατούρες και ψηφιδωτά, το Museo Sacro και το Ιστορικό Μουσείο του Βατικανού, το οποίο προσφέρει μια συναρπαστική εικόνα της μακράς και ταραχώδους  ιστορίας του Βατικανού.

     Ένα από τα πιο εντυπωσιακά σημεία των Μουσείων του Βατικανού είναι η περίφημη Καπέλα Σιξτίνα (Cappella Sistina), όπου οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν όχι μόνο την εκπληκτική οροφή του Μιχαήλ Αγγέλου αλλά και μια σειρά από άλλα υπέροχα έργα τέχνης. 

                       

 Το Κολοσσαίο

       Το Κολοσσαίο είναι ίσως το πιο εντυπωσιακό κτίριο της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Αρχικά γνωστό ως το Αμφιθέατρο του Φλαβιανού, το Κολοσσαίο ήταν το μεγαλύτερο κτίριο της εποχής. Μπορεί η θεόρατη δομή του να έχει περιέλθει σε ερείπια στις μέρες μας αλλά ακόμη παραμένει ένα επιβλητικό και όμορφο θέαμα.

       Ο Αυτοκράτορας Βεσπασιανός, ιδρυτής της δυναστείας Φλαβιανών, άρχισε την κατασκευή του Κολοσσαίου το 72 μ.Χ. και το οποίο ολοκληρώθηκε το 80 μ.Χ., ένα χρόνο μετά το θάνατο Βεσπασιανού. Στην τοποθεσία που αποφασίστηκε να χτιστεί το Κολοσσαίο υπήρχε μια τεχνητή λίμνη και ένα μέρος του τεράστιου πάρκου του Νέρωνα στο οποίο περιλαμβάνεται επίσης η Χρυσή Πύλη (Domus Aurea) και το κολοσσιαίο άγαλμα του Νέρωνα (ο κολοσσός) , που έδωσε στην γιγαντιαία αρένα το σημερινό της όνομα.

     Οι διαστάσεις του κτίσματος είναι εκπληκτικές και φτάνουν τα 188 μέτρα με 156 μέτρα και φθάνοντας σε ύψος άνω των 48 μέτρων. Το Κολοσσαίο θα μπορούσε να φιλοξενήσει περίπου 55.000 θεατές που θα εισέρχονταν στο κτίριο μέσω των 80 εισόδων. Είχε τέσσερις ορόφους με τον τελευταίο όροφο να διαθέτει καθίσματα για τις κατώτερες τάξεις και τις γυναίκες. Η χαμηλότερος όροφος ήταν η εξέδρα των επισήμων της εποχής και είχε θέσεις μόνο για τους επιφανείς πολίτες. Κάτω από το έδαφος υπήρχαν δωμάτια με μηχανικές συσκευές και τα κλουβιά που περιείχαν τα άγρια ζώα. Οι κλωβοί μπορούσαν να υψώνονται, ώστε τα ζώα να εμφανίζονται στη μέση της αρένας.

     Το Κολοσσαίο ήταν καλυμμένο με μια τεράστια τέντα γνωστή και ως velarium. Με αυτή προστατεύονταν οι θεατές από τον ήλιο. Ήταν δεμένη σε μεγάλους πόλους πάνω από το Κολοσσαίο και αγκυροβολημένη στο έδαφος με μεγάλα σχοινιά. Μια ομάδα περίπου 1.000 ανδρών χρησιμοποιήθηκε για την εγκατάσταση της τέντας.

     Οι αυτοκράτορες χρησιμοποιούσαν το Κολοσσαίο για να ψυχαγωγεί το κοινό με αγώνες με ελεύθερη είσοδο. Τα εν λόγω διαγωνίσματα ήταν ένα σύμβολο κύρους και ισχύος και ένας τρόπος για έναν αυτοκράτορα να αυξήσει τη δημοτικότητά του. Οι αγώνες διαρκούσαν για μια ολόκληρη μέρα ή ακόμα και για αρκετές ημέρες στη σειρά. Συνήθως ξεκινούσαν με κωμικές πράξεις και εμφανίσεις εξωτικών ζώων και τελείωναν με μονομαχίες μεταξύ των ζώων και μονομάχων ή μεταξύ μονομάχων. Οι διαγωνιζόμενοι ήταν συνήθως δούλοι, αιχμάλωτοι πολέμου ή κατάδικοι. Μερικές φορές Ρωμαίοι πολίτες, μέχρι και αυτοκράτορες έλαβαν μέρος στη δράση.

     Για τα εγκαίνια του κτιρίου στο 80 μΧ. οι εορτασμοί διήρκησαν εκατό ήμερες με αγωνίσματα και θεάματα και πραγματοποιήθηκαν από τον Τίτο, διάδοχο του Βεσπασιανού. Κατά τη διάρκεια των μονομαχιών, θανατώθηκαν περίπου 9.000 άγρια ζώα.

       Στη νότια πλευρά του το Κολοσσαίο είχε κοπεί από το σεισμό του 847. Τμήματα του κτιρίου - συμπεριλαμβανομένης της μαρμαρένιας πρόσοψης - χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή νεώτερων μνημείων, συμπεριλαμβανομένης και της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου.

Η Ρωμαϊκή αγορά  

       Οι συνήθειες καθημερινής ζωής στην αυτοκρατορική Ρώμη αποδεικνύονται από τα πολλά ερείπια, τις αψίδες θριάμβου, τους ναούς και τις βασιλικές.

       Μέχρι το 509 π.Χ., όταν η Ρώμη έγινε δημοκρατία, η πόλη βασιλευόταν από την ετρουσκική δυναστεία των Ταρκίν (Tarquin). Οι βασιλείς κατασκεύασαν αγωγό λυμάτων, για την αποστράγγιση των υδάτων από τις βαλτώδεις περιοχές της κοιλάδας μεταξύ των λόφων του Παλατίν, του  Καπιτωλίου και του Εσκουλίν του ποταμού Τίβερη. Από τότε, η περιοχή αυτή ήταν το κέντρο των δραστηριοτήτων στη Ρώμη.

     Σήμερα η αγορά είναι γνωστή ως το Forum Romanum. Αν και μπορεί να μοιάζει με μια άτακτη συλλογή ερειπίων για τους αμύητους,  με κάποια φαντασία μπορείτε να δείτε τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία να ζωντανεύει μπροστά σας.

    Τα απομεινάρια πολλών κτιρίων από διαφορετικές περιόδους είναι ορατά με το φόρουμ το οποίο είναι γεμάτο με κτίρια-επίκεντρα της ζωής των τότε κοινωνιών τάξεων.

    Οι τρεις αψίδες θριάμβου που χτίστηκαν στο φόρουμ έγιναν από αυτοκράτορες σε ανάμνηση των νικών τους. Στο φόρουμ ήταν και η σύγκλητος της γερουσίας καθώς και το βήμα της Ρόστρα απ'όπου οι αυτοκράτορες  απεύθυναν λόγο προς το λαό. Μία ψηλή στήλη, η Milliarum Aureum, ήταν τοποθετημένη μπροστά από το ναό του αυτοκράτορα Αύγουστου. Όλες οι αποστάσεις προς τη Ρώμη μετρήθηκαν από αυτή τη στήλη και θεωρούνταν κάτι σαν το σημείο μηδέν της αυτοκρατορίας.

          Η Ρωμαϊκή Αγορά βρίσκεται μεταξύ του Καπιτωλίου και του Κολοσσαίου.

 Η πλατεία και η Βασιλική του αγίου Πέτρου

Η Πλατεία του Αγίου Πέτρου είναι μία μεγάλη  πλατεία, που βρίσκεται ακριβώς μπροστά από τον επιβλητικό ομώνυμο ναό, τη Βασιλική του αγίου Πέτρου  στο Βατικανό, το ανεξάρτητο παπικό κράτος μέσα στην πόλη της Ρώμης.

       Στο κέντρο της πλατείας βρίσκεται ένας αυγυπτιακός οβελίσκος,  που υψώθηκε στη σημερινή του θέση το 1586.

         Ο Ιταλός αρχιτέκτονας και γλύπτης Τζιαν Λορέντσο Μπερνίνι σχεδίασε την πλατεία σχεδόν εκατό χρόνια αργότερα, μαζί με τις πλατιές,ιονοστοιχίες,  που την  πλαισιώνουν και αποτελούνται  συνολικά  από 284 κίονες δωρικού ρυθμού και ύψους 15 μέτρων, σε τετραπλή σειρά. Οι κίονες  αγκαλιάζουν τους επισκέπτες συμβολίζοντας τις αγκάλες της Μητέρας Εκκλησίας.Υπάρχει επίσης ένα γρανιτένιο συντριβάνι του Μπερνίνι, εργο του 1675,  και συμμετρικά ως προς αυτό ένα άλλο συντριβάνι, σχεδιασμένο από τον Κάρλο Μαντέρνο το 1613.

      Η Πλατεία του Αγίου Πέτρου έχει μέγιστο πλάτος 240 μέτρων, ενώ το μέγιστο μήκος της φτάνει τα 340 μέτρα. 

        Η Βασιλική του Αγίου Πέτρου  βρίσκεται στο Βατικανό και είναι χτισμένη πάνω από το σημείο ταφής του Αποστόλου Πέτρου.  Μπορεί να χωρέσει 60.000 άτομα ενώ με την συνολική έκταση ολόκληρου του αρχιτεκτονικού συγκροτήματος αποτελεί και μία από τις μεγαλύτερες εκκλησίες του κόσμου.

       

Η νεκρόπολη του Βατικανού

     Τον 1ο αιώνα μετά Χριστόν ο λόφος πάνω στον οποίον είναι χτισμένο σήμερα το Βατικανό βρισκόταν έξω από την αρχαία Ρώμη,  στην αντίπερα όχθη του Τίβερη ποταμού. Ο αυτοκράτορας Καλιγούλας  έστησε εκεί ένα ιπποδρόμιο.

      Αργότερα στα χρόνια του αυτοκράτορα Νέρωνα χτίστηκε και μία γέφυρα που συνέδεε τον λόφο του Βατικανού με την απέναντι όχθη του Τίβερη. Σύμφωνα με μαρτυρίες το 164 μ. Χ.  ο Απόστολος Πέτρος  σταυρώθηκε με το κεφάλι προς τα κάτω στην κορυφή του λόφου του Βατικανού.

Η βασιλική του Κωνσταντίνου

     Αρχές του 4ου αιώνα, και πιο συγκεκριμένα το 324 μ. Χ. . ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ο Μέγας έχτισε πάνω σε ένα πολύ μικρό μνημείο στο σημείο μαρτυρίου του Απόστολου Πέ

 τρου μία αρκετά μεγάλη, πεντάκλιτη βασιλική.       Στους επόμενους αιώνες η βασιλική υπέστη αρκετές ζημιές λόγω των συνθηκών της εποχής, και των πολλαπλών λεηλασιών. Παρόλα αυτά όμως οι Πάπες  φρόντιζαν να γίνονται συχνά ανακαινίσεις.

Η ανέγερση της νέας βασιλικής

      Ο Πάπας Ιούλιος Β΄ αποφάσισε πως η σχεδόν 1200 ετών βασιλική του Κωνσταντίνου δεν αποτελούσε κατάλληλο μέρος ταφής για τον ίδιο, και έτσι έγιναν διαπραγματεύσεις για μια επέκταση της βασιλικής. Επειδή όμως σε πολλά σημεία ήταν ετοιμόρροπη, αποφασίστηκε να αρχίσει μία μνημειακή ανέγερση μιας νέας πολύ μεγαλύτερης βασιλικής.

       Στις 18 Απριλίου 1506  ξεκίνησε η ανέγερση της μεγαλοπρεπούς βασιλικής, η οποία ολοκληρώθηκε το 1614  από τον Πάπα Παύλο Ε΄. Για τη χρηματοδότηση αυτού του τεράστιου εγχειρήματος επιβλήθηκε πολύ βαριά φορολογία στους πιστούς, ενώ και η πώληση συγχωροχαρτιών  ειδικά στη Γερμανία τον 16ο αιώνα συνέβαλλε αποφασιστικά στην κάλυψη των υπέρογκων εξόδων.

  Το πρώτο αρχιτεκτονικό σχέδιο της νέας βασιλικής προέρχεται από τον αρχιτέκτονα Μπραμάντε (Bramante), ο οποίος ήταν ως το 1514  εργολάβος του φιλόδοξου αυτού επιχειρήματος.

       Από το 1515  ως το 1546  η διεύθυνση του σχεδίου άλλαζε συχνά χέρια, ενώ στους κυριότερους καθοδηγητές της ανέγερσης ανήκε και ο Ραφαήλ. 

       Δεν είχε αποφασιστεί ακόμη η τελική μορφή, ενώ οι γνώμες διίσταντο σχετικά με την χρήση λατινικού ή ελληνικού σταυρού για την μορφή της βασιλικής.

     Το 1547  την διεύθυνση του εγχειρήματος ανέλαβε ο Μιχαήλ Άγγελος,  ο οποίος σχεδίασε και τον τεράστιο τρούλο της βασιλικής, ο οποίος βρίσκεται ακριβώς πάνω από το σημείο που μαρτύρησε ο Απόστολος Πέτρος.

     Στο χρονικό διάστημα από το 1607  ως το 1614  η βασιλική άρχισε να τελειοποιείται, ενώ ολοκληρώθηκε και το χτίσιμο της πρόσοψης σε ρυθμό μπαρόκ. 

     Στις 18 Νοεμβρίου 1826 εγκαινιάστηκε πανηγυρικά η μεγαλοπρεπής βασιλική.

  Το Πάνθεον

              Χτισμένο πάνω εδώ και  1800 χρόνια πριν, το υπέροχο Πάνθεον στέκεται ακόμα ως υπενθύμιση της μεγάλης ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Με τους χοντρούς τοίχους του και τις μεγάλες μαρμάρινες κολόνες, το Πάνθεον εντυπωσιάζει τους επισκέπτες.

     Αυτό που θα σας αφήσει άφωνους όμως είναι ο 43 μέτρων  ψηλός τρούλος του. Ήταν ο μεγαλύτερος τρούλος στον κόσμο μέχρι το 1436, όταν στη Φλωρεντία τελείωσε η κατασκευή της Μητρόπολης. Στην κορυφή του θόλου υπάρχει ένα μεγάλο άνοιγμα, το Oculus, το οποίο ήταν η μόνη πηγή φωτός.

      Αρχικά , το Πάνθεον ήταν ένας ναός για όλους τους ειδωλολατρικούς θεούς.

      Μετατράπηκε σε εκκλησία στο 609 μ. Χ. Το Πάνθεον περιέχει τώρα τους τάφους του διάσημου καλλιτέχνη Ραφαήλ και αρκετών Ιταλών Βασιλέων.

       Πριν από το Πάνθεον δύο άλλα κτίρια προϋπήρχαν στον ίδιο χώρο. Το πρώτο, μια παραδοσιακή εκκλησία,  ευθύγραμμη, σε σχήμα "Τ" χτίστηκε το 27 π.Χ. από τον αυτοκράτορα Μάρκο Αγρίππα. Ο ναός ήταν αφιερωμένος στους θεούς Άρη και Αφροδίτη. Το 80 μ.Χ. υποθέτουμε πως κάηκε, αλλά ξαναχτίστηκε από τον αυτοκράτορα Δομιτιανό. Το 110 μ.Χ. το κτίριο χτυπήθηκε από κεραυνό και κάηκε ξανά. 

     Το 118 μ.Χ. ο αυτοκράτορας Αδριανός διέταξε το Πάνθεον να αποκατασταθεί αλλά με ένα δυνατό και επιβλητικό σχέδιο.  Αυτή τη φορά το κτίριο του Πανθέου θα διαρκούσε πολύ περισσότερο.

  Το πιο σημαντικό πρόβλημα που αντιμετώπισαν οι Ρωμαίοι κατά την κατασκευή του Πανθέου  ήταν το τεράστιο βάρος του μεγάλου θόλου. Για να το υποστηρίξουν χρειάστηκε κατάλληλη ενίσχυση, όπως συμβαίνει σήμερα. Το πάχος των τοιχωμάτων μειώθηκε σταδιακά, όμως το ύψος αυξήθηκε. Οι Ρωμαίοι χρησιμοποίησαν  επίσης, ένα διαφορετικό είδος του σκυροδέματος για το θόλο, όπως και  για τα τείχη.

      Οι τεράστιες στήλες που χρησιμοποιήθηκαν  για τη στοά ζυγίζουν 60 τόνους η καθεμιά και έχουν μεταφερθεί από την Αίγυπτο με φορτηγίδες πλοία. Οι στήλες υποστηρίζουν το αέτωμα όπου υπάρχει μια επιγραφή που αποδίδει το Πάνθεον στο Μάρκο Αγρίππα, παρόλο που χτίστηκε από τον Αδριανό.

    Το Πάνθεον βρίσκεται δίπλα στην Πλατεία της Ροτόντας (Piazza della Rotonda), μιας ορθογώνιας πλατείας με κεντρικό συντριβάνι και έναν οβελίσκο. Η πολυσύχναστη πλατεία βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο της Ρώμης και δεν απέχει πολύ από την πλατεία Ναβόνε (Piazza Navone), μία από τις πιο όμορφες πλατείες της Ρώμης.  

  Τα λουτρά του Καρακάλλα και η έπαυλη του  Αδριανού  

            Η κατασκευή των Λουτρών του Καρακάλλα άρχισε το 212 μ.Χ. και ολοκληρώθηκε το 217 μ.Χ.. Το συγκρότημα χτίστηκε κατά τη διάρκεια της βασιλείας του αυτοκράτορα Καρακάλλα , το επίσημο όνομα του οποίου ήταν Μάρκος Αυρήλιος Αντώνιος,  εξ ου και το αρχικό όνομα των λουτρών, Thermae Antoninianae.Ο αυτοκράτορας πήρε το παρατσούκλι Καρακάλλας,  εξαιτίας  ενός Γαλατικού πουκάμισου που φορούσε, αλλά το όνομα αυτό δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ επίσημα.            

          Τα Λουτρά του Καρακάλλα ήταν τα μεγαλύτερα στον κόσμο όταν και ολοκληρώθηκαν το 217μ.Χ. και ήταν σε λειτουργία για περισσότερα από 300 χρόνια. Τα ερείπια από κόκκινα τούβλα των Λουτρών βρίσκονται νοτιοανατολικά του κέντρου της αρχαίας Ρώμης. 

      Τα λουτρά ήταν τεράστια κτίρια, με τεράστιες τοιχογραφίες και θόλους που κάλυπταν τα μεγάλα δωμάτια.Σε αυτό το τεράστιο συγκρότημα 27 στρεμμάτων στεγάζονταν εγκαταστάσεις με θέσεις για περισσότερα από 1600 άτομα. Σε μια εποχή που γινόταν συνωστισμός και στη Ρώμη και  υπήρχαν λίγες εγκαταστάσεις υγιεινής, τα περισσότερα από 50 λουτρά της Αυτοκρατορικής Ρώμης διαδραμάτιζαν σημαντικό ρόλο στη ζωή των πολιτών της.

       Η Έπαυλη του Αδριανού στη Ρώμη κτίστηκε από το 118 ως το 134. Βρίσκεται σε απόσταση 30 χιλιομέτρων από την Ρώμη, 5 χιλιόμετρα από το Τίβολι του Λάτιου. Ήταν το καλοκαιρινό ανάκτορο του Αυτοκράτορα. 

    Είχε οικοδομική έκταση 120 εκταρίων, στην οποία ο Αδριανός είχε κατασκευάσει μινιατούρες φημισμένων κτηρίων και εγκαταστάσεων όπως τις είχε δει στα ταξίδια του, στην Ελλάδα και στην Αίγυπτο. Θεωρείται το εκτενέστερο και σπουδαιότερο Ρωμαϊκό ανάκτορο όλων των εποχών, ανάλογο με το μεταγενέστερο Παλάτι των Βερσαλλιών.                                                                         

Ο Παλατινός και ο Καπιτωλίνος  λόφος ή λόφος του Καπιτωλίου

           Με ένα παρελθόν που χρονολογείται πριν από την ίδια την πόλη, ο Παλατινός λόφος κατέχει σημαντική θέση στην ιστορία της Αιώνιας Πόλης. Ο Παλατινός είναι ο κεντρικός των επτά λόφων της Ρώμης. Βρίσκεται ανάμεσα σε αξιοθέατα όπως το Κολοσσαίο και η Ρωμαϊκή Αγορά και στοιχεία από αρχαιολογικές ανασκαφές αποδεικνύουν ότι ο λόφος κατοικήθηκε ήδη από τον 10ο αιώνα π.Χ.

       Ο λόφος είναι ένας ισχυρός κρίκος στην Ρωμαϊκή μυθολογία. Πιστεύεται ότι σε αυτό το λόφο οι δίδυμοι Ρωμύλος και Ρέμος βρέθηκαν στο Σπήλαιο Lupercal από την λύκαινα μητέρα που τους ανέθρεψε. Όπως και να έχει αυτός ο λόφος είναι το σημείο που αποφασίστηκε να χτίσουν την πόλη.

Ναός που έχτισε ο Ρωμύλος

    Κατά την εποχή της Δημοκρατικής Ρώμης, ο λόφος Παλατινός έγινε το μοντέρνο μέρος για να ζει κάποιος και αυτό οφείλεται εν μέρει στην υπέροχη θέα από την κορυφή του λόφου, η οποία εκτείνεται σε ύψος περίπου 70 μέτρα πάνω από την πόλη. Πίστευαν επίσης - σύμφωνα με τους ιστορικούς - ότι ο αέρας ήταν καθαρότερος στην κορυφή του λόφου και ότι εκείνοι που έζησαν πάνω του ήταν λιγότερο πιθανό να έχουν τις ασθένειες της εργατικής τάξης που ανέπνεε στον μολυσμένο αέρα κάτω.

      Ο Αύγουστος, ο Κικέρων, και ο Μάρκος Αντώνιος είχαν όλοι σπίτια στο λόφο. Αργότερα, χτίστηκαν τα ιδιαίτερα διαμερίσματα των αυτοκρατόρων και έτσι σταδιακά το σύνολο του λόφου καλύφθηκε με αυτοκρατορικά ανάκτορα.

   Κατά το μεσαίωνα, στο λόφο χτίστηκαν εκκλησίες και μοναστήρια. Μία εποχή, σχεδόν το σύνολο του λόφου ανήκε στον Καρδινάλιο Αλέξανδρο Φαρνέζε (Cardinal Alessandro Farnese), ο οποίος δημιούργησε έναν περίτεχνο βοτανικό κήπο πάνω από τα ερείπια.

        Στις αρχές του 2007, ένας Ιταλός αρχαιολόγος ανέφερε ότι βρέθηκε το σπήλαιο Lupercal, το οποίο νωρίτερα οι Ρωμαίοι είχαν ίσως μετατρέψει σε βωμό, όπως προκύπτει από τους πλουσιοπάροχα διακοσμημένους τοίχους του. Ο Παλατίνος είναι γεμάτος με αρχαία ερείπια από ανάκτορα και άλλα κτίρια.

      Η καρδιά του Παλατινού λόφου σχηματίστηκε από το παλάτι του Δομιτιανού, το μεγαλύτερο από τα ανάκτορα της Ρώμης, για τρεις αιώνες. Το παλάτι, που χτίστηκε το 81μ Χ.  Το σπίτι χρονολογείται από τον 1ο αιώνα π.Χ. και ήταν η οικία του αυτοκράτορα Αύγουστου και της γυναίκας του, Λίβιας Άλλα ερείπια που βρέθηκαν στον Παλατινό περιλαμβάνουν το Ναό του Απόλλωνα και το ναό της Κυβέλης. Στο βόρειο-δυτικό άκρο του Παλατινού Λόφου βρίσκονται τα ερείπια του παλατιού του Τιβερίου (γνωστό και ως παλάτι του Καλιγούλα). Χτισμένο τον 1ο μ.Χ. αιώνα δεν είναι διατηρημένο αρκετά επειδή ο καρδινάλιος Αλέξανδρος Φαρνέζε απέκτησε την έκταση το 1550 και αποφάσισε να συμπληρώσει τα ερείπια και να οικοδομήσει ένα κήπο πάνω τους. Ήταν ο πρώτος βοτανικός κήπος της Ευρώπης, ο οποίος διαθέτει πολλά σπάνια φυτά.

       

        Ο Λόφος του Καπιτωλίου μεταξύ της Αγοράς και του Πεδίου του Αρεως είναι ένας από τους επτά λόφους της Ρώμης. Ήταν η ακρόπολη των πρώτων Ρωμαίων. Περιέχει λίγα αρχαία ερείπια στο επίπεδο του εδάφους, καθώς έχουν καλυφθεί σχεδόν πλήρως από Μεσαιωνικά και Αναγεννησιακά ανάκτορα,  που σήμερα στεγάζουν τα Μουσεία του Καπιτωλίου . Τα κτίρια  περιβάλλουν μια πλατεία, σημαντικό αστικό σχέδιο του Μιχαήλ Αγγέλου. 

     Το Ηφαιστείο (Ιερό του Ηφαίστου), ήταν ένας ιερός χώρος του 8ου αιώνα,που  καταλάμβανε το μεγαλύτερο μέρος των ανατολικών χαμηλότερων πλαγιών του Λόφου. Εκεί  αργότερα θα γινόταν η Ρωμαϊκή Αγορά. 

     Η κορυφή ήταν η θέση ενός ναού για την Τριάδα του Καπιτωλίου, που άρχισε να χτίζετε από τον πέμπτο βασιλιά της Ρώμης, Ταρκίνιο Πρίσκο, τον 7 ο αι. και ολοκληρώθηκε αρκετά χρόνια αργότερα. Θεωρούνταν ένας από τους μεγαλύτερους και ωραιότερους  ναούς της πόλης .

      Το Μεσαίωνα η θρησκευτική λειτουργία του λόφου επισκιάστηκε από τον άλλο ρόλο της ως ως κέντρου της αστικής κυβέρνησης της Ρώμης, που αναβίωσε ως δήμος τον 11ο αιώνα. Η διακυβέρνηση της πόλης επρόκειτο τώρα να είναι αυστηρά υπό τον παπικό έλεγχο, αλλά ο Λόφος ήταν το σκηνικό κινήσεων αστικής αντίστασης.

     Το σημερινό σχέδιο της Πλατείας του Καπιτωλίου και τα ανάκτορα περιμετρικά της δημιουργήθηκαν από τον καλλιτέχνη και αρχιτέκτονα της Αναγέννησης Μιχαήλ Άγγελο . Στο απόγειο της φήμης του έλαβε την ανάθεση από τον Πάπα Παύλο Γ΄ ( Φαρνέζε ), που ήθελε ένα σύμβολο της νέας Ρώμης για να εντυπωσιάσει τον Κάρολο Ε΄.

     Τα πρώτα σχέδια του Μιχαήλ Αγγέλου για την πλατεία και την ανακατασκευή των γύρω της ανακτόρων χρονολογούνται από το 1536. Ανέτρεψε τον κλασικό προσανατολισμό του Καπιτωλίου, με μια συμβολική χειρονομία στροφής του αστικού κέντρου της Ρώμης , αποστρέφοντας το πρόσωπό του από τη Ρωμαϊκή Αγορά και στην κατεύθυνση της Παπικής Ρώμης και της  Βασιλικής του Αγίου Πέτρου.

       Το Καπιτώλιο ολοκληρώθηκε το 17ο αιώνα, εκτός από το σχέδιο της πλακόστρωσης που έμελλε να ολοκληρωθεί τρεις αιώνες αργότερα. Στο μέσο της πλατείας υψωνόταν ένα αντίγραφο αγάλματος του Εφίππου Μάρκου Αυρήλιου.

Οι κατακόμβες της Ρώμης

         Οι κατακόμβες ήταν υπόγεια συμπλέγματα διαδρόμων και χτίστηκαν προκειμένου να φιλοξενούν τα πτώματα πεθαμένων οι οποίοι δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να χτίσουν έναν τάφο υπέργεια. Οι πιο φημισμένες κατακόμβες είναι αυτές των Χριστιανών που βρίσκονται γύρω από τη Via Appia Antica. Οι απόψεις διίστανται σχετικά με το αν χρησίμευαν και ως τόπος κρυφής λατρείας του Χριστού από τους Χριστιανούς κατά τα χρόνια του διωγμού τους.

      Οι κατακόμβες  όπως όλοι γνωρίζουν, είναι γνωστές από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια, την εποχή των διωγμών των Χριστιανών. Οι κατακόμβες ήταν στοές μέσα στη γη και χρησίμευαν για κρησφύγετα των χριστιανών ή για τάφοι των νεκρών και ακόμα για να λατρεύουν το Θεό.

        Στην αρχή ήταν υπόγειες σπηλιές ή παλιά και αφημένα λατομεία, που, μετά από ανάλογη διασκευή τις χρησιμοποιούσαν.

 Όταν όμως οι διωγμοί έγιναν συστηματικοί και εξοντωτικοί, οι Χριστιανοί βρέθηκαν στην ανάγκη να φτιάξουν μόνοι τους τις στοές αυτές ή να μεγαλώσουν τις παλιές.

    Οι κατακόμβες ήταν ένα σύνολο από διαδρόμους και στοές με αίθουσες μεγάλες, με θαυμάσιο σύστημα εξαερισμού και φωτισμού, που σήμερα προκαλούν εντύπωση. Το βάθος τους έφτανε τα 25 μ. κάτω από την επιφάνεια της γης. Οι τοίχοι είχαν στολιστεί με τοιχογραφίες, που παρίσταναν θέματα από την Αγία Γραφή και την Καινή Διαθήκη, με σταυρούς και άλλα χριστιανικά σύμβολα (ψάρια) και με διάφορες επιγραφές.  

 

Οι πλατείες της Ρώμης

Πιάτσα Βενέτσια

           Στην περιοχή του Καπιτωλίου, ανάμεσα στα μνημεία και στην πλατεία που βρίσκονται σε αυτόν τον λόφο,   ο οποίος υπήρξε το κέντρο του ρωμαϊκού κόσμου, δίνει το δικό της στίγμα η Πιάτσα Βενέτσια. Το Παλάτσο Βενέτσια, ένα από τα πρώτα αναγεννησιακά κτίρια της Ρώμης που κατασκευάστηκε το 1455 ως κατοικία του Βενετού καρδιναλίου Μπάρμπο, μετέπειτα Πάπα Παύλου Β’, υπήρξε παπική κατοικία και αργότερα έδρα του ιταλικού φασισμού – από το μπαλκόνι του εκφωνούσε λόγους ο Μουσολίνι. 

     Σήμερα πλέον μουσείο, φιλοξενεί θησαυρούς της Αναγέννησης: πίνακεςΙΙταλών ζωγράφων του 16ου-17ου αιώνα, ασημικά, πορσελάνες, ταπισερί, γλυπτά κτλ. Στην Πιάτσα Βενέτσια δεσπόζει  ένα  μνημείο, γνωστό ως Βιτοριάνο, αφιερωμένο στον Βιτόριο Εμμανουέλε Β’, πρώτο βασιλιά της Ιταλίας.

Πιάτσα ντελ Πόπολο

           

          H Πιάτσα ντελ Πόπολο βρίσκεται μέσα από τη βόρεια πύλη του Αυρηλιανού τείχους, κάποτε Πόρτα Φλαμινία της αρχαίας πόλης και σήμερα Πόρτα ντελ Πόπολο. Αυτό ήταν η αρχή της Βία Φλαμινία, του δρόμου προς το ΄΄Αriminum΄΄ (σύγχρονο Ρίμινι), του σημαντικότερου προς βορρά. Συγχρόνως, πριν την εποχή των σιδηροδρόμων, ήταν για τον ταξιδιώτη η πρώτη εικόνα  της Ρώμης κατά την άφιξή του. 

        Για αιώνες η Πιάτσα ντελ Πόπολο ήταν χώρος για δημόσιες εκτελέσεις, η τελευταία έγινε το 1826.

      Το σχέδιο της σημερινής πλατείας έγινε σε νεοκλασικό ρυθμό μεταξύ 1811 και 1822 από τον αρχιτέκτονα Τζουζέπε Βαλαντιέρ. Αφαίρεσε ένα απλό συντριβάνι του Τζιάκομο ντελα Πόρτα του 1572 και κατεδάφισε μερικά ασήμαντα κτίρια και υψηλά τείχη για να σχηματίσει δύο ημικύκλια, που θυμίζουν το σχέδιο του Μπερνίνι για την πλατεία του Αγίου Πέτρου, αντικαθιστώντας την αρχική στριμωγμένη τραπεζοειδή πλατεία στο κέντρο της Βία Φλαμινία. Η Πιάτσα ντελ Πόπολο του Βαλαντιέρ όμως ενσωμάτωσε την πρασινάδα των δέντρων σαν ουσιώδες στοιχείο. Συνέλαβε το χώρο του σε μια Τρίτη διάσταση, εκφρασμένη με την οικοδόμηση του ΄΄viale".

     Στο κέντρο της πλατείας στέκεται ένας Αιγυπτιακός οβελίσκος του Σέτυ Α΄ (που ανεγέρθηκε αργότερα από το Ραμσή Β΄) από την Ηλιούπολη. Οι τρεις πλευρές του οβελίσκου χαράχτηκαν κατά τη βασιλεία του Σέτυ Α΄ και η τέταρτη πλευρά υπό το Ραμσή Β΄. Ο οβελίσκος, γνωστός ως ΄΄ομπελίσκο Φλαμινίο΄΄ ή ΄΄Πόπολο Ομπελισκ΄΄, είναι ο δεύτερος αρχαιότερος και ένας από τους ψηλότερους οβελίσκους της Ρώμης ( κάπου 24 μέτρα, ή 36 με τη βάση του). Ο οβελίσκος μεταφέρθηκε στη Ρώμη το 10 π.Χ. με εντολή του Αυγούστου  και στήθηκε αρχικά στο Σίρκους Μάξιμους. Τοποθετήθηκε εδώ στην πλατεία από τον αρχιτέκτονα–μηχανικό Ντομένικο Φοντάνα το 1589 ως τμήμα του αστικού σχεδίου του Σίξτου Ε΄.

   Η πλατεία περιλάμβανε επίσης άλλοτε ένα κεντρικό συντριβάνι, που μεταφέρθηκε στην Πιάτσα Νικόζια το 1818, όταν προστέθηκαν γύρω από τη βάση του οβελίσκου συντριβάνια με τη μορφή Αιγυπτιακού ρυθμού λιονταριών.

Κοιτάζοντας από το βορρά τρεις δρόμοι εκτείνονται από την πλατεία στην πόλη, σχηματίζοντας τη λεγόμενη ΄΄τρίαινα΄΄ (ιλ Τριντέντε): η Βία ντελ Κόρσο στο κέντρο, η Βία ντελ Μπαμπουίνο στα αριστερά (που ανοίχτηκε το 1525 ως Βία Παολίνα) και η Βία ντε Ριπέτα (που ανοίχτηκε από το Λέοντα Ι΄το 1518 ως Βία Λεονίνα) στα δεξιά.

       Οι δύο δίδυμες εκκλησίες  της Σάντα Μαρία ντέι Μιράκολι (1681) και της  Σάντα Μαρία στο Μοντεσάντο (1679) που άρχισαν από τον Κάρλο Ραινάλντι και ολοκληρώθηκαν από το Μπερνίνι και τον Κάρλο Φοντάνα, ορίζουν τις συμβολές των δρόμων. Η στενή και λεπτομερής εξέταση των δίδυμων εκκλησιών αποκαλύπτει ότι δεν είναι απλά αντίγραφα η μια της άλλης, όπως θα ήταν σε ένα Νεοκλασικό σχέδιο, αλλά διαφέρουν σε πολλές λεπτομέρειες, προσφέροντας ποικιλία μέσα στη συμμετρική τους ισορροπία.

Βόρεια της πλατείας υψώνεται η Πόρτα ντελ Πόπολο, πέρα από την οποία βρίσκεται η Πιατσάλε Φλαμίνιο και η αρχή της Βία Φλαμινία.

Πιάτσα Ναβόνα

    
       

      Η Piazza Navona είναι μία από τις πιο διάσημες και αναμφισβήτητα μία από τις ομορφότερες πλατείες της Ρώμης. Η πλατεία είναι χτισμένη στο πρώην στάδιο του Δομιτιανού και  χτίστηκε από τον αυτοκράτορα Δ το 86 μ.Χ.Το γήπεδο, το οποίο είχε ένα μεγαλύτερο χώρο για αγωνίσματα από το Κολοσσαίο, χρησιμοποιήθηκε κυρίως για φεστιβάλ και αθλητικές εκδηλώσεις.

   Τον 15ο αιώνα, το γήπεδο ήταν στρωμένο για να δημιουργήσει την πλατεία Navona, αλλά απομεινάρια του σταδίου είναι ακόμα ορατά στη γύρω περιοχή. 

     Η Piazza Navona διαθέτει τρία σιντριβάνια. Το κεντρικό και μεγαλύτερο είναι το Fontana dei Quattro Fiumi (σιντριβάνι των τεσσάρων ποταμών). Κατασκευάστηκε μεταξύ 1647 και 1651, κατόπιν αιτήματος του Πάπα Ιννοκέντιου του Κ΄.  Το σιντριβάνι αποτελείται από τέσσερα αγάλματα ανθρώπων που το καθένα αντιπροσωπεύει ένα ποτάμι από διαφορετική ήπειρο - το Νείλο, το Γάγγη, το Δούναβη και το Ρίο ντέλλα Πλάτα. Τα αγάλματα είναι στη βάση ενός βράχου και υποστηρίζουν ένα οβελίσκο, που αρχικά βρισκόταν στο Massenzio Circus.

    Τα δύο άλλα σιντριβάνια στην πλατεία είναι το Fontana di Nettuno (η κρήνη του Ποσειδώνα) στο βόρειο άκρο και η Fontana del Moro (η κρήνη του Μαυριτανού) στο νότιο άκρο. Η Fontana del Nettuno, επίσης γνωστή ως Calderari, χτίστηκε το 1576 από τον Giacomo della Porta. Τα αγάλματα του Ποσειδώνα που περιβάλλεται από θαλάσσιες νύμφες προστέθηκαν στον 19ο αιώνα.

     Ένα ακόμα εντυπωσιακό αξιοθέατο στην πλατεία Ναβόνα είναι η εκκλησία του Sant’ Agnese in Agone. Η εμπρόσθια όψη της μπαρόκ αυτής εκκλησίας σχεδιάστηκε από τον Μπορομίνι, τον κύριο αντίπαλο του Μπερνίνι. Η κατασκευή άρχισε μόλις δύο χρόνια μετά την ολοκλήρωση της Fontana dei Quattro Fiumi του Μπερνίνι, ακριβώς μπροστά από το κτίριο. Η εκκλησία ολοκληρώθηκε το 1670. 

  Η Piazza Navona, βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο της Ρώμης, δυτικά από το Πάνθεον. Είναι μία από τις πιο ζωντανές πλατείες .

Πλατεία Τρέβι και Φοντάνα ντι Τρέβι

       

      Η Φοντάνα ντι Τρέβι (Fontana di Trevi) είναι το πιο διάσημο και αναμφισβήτητα το πιο όμορφο συντριβάνι της Ρώμης. Αυτό το εντυπωσιακό μνημείο δεσπόζει στη μικρή πλατεία Trevi που βρίσκεται στην περιοχή του Quirinale. Η Φοντάνα ντι Τρέβι είναι το τέλος του Aqua Virgo, ενός υδραγωγείου που κατασκευάστηκε το 19 π.Χ. και φέρνει νερό από τις πηγές στο Salone (περίπου 20 χιλιόμετρα από τη Ρώμη) και παρέχει στα συντριβάνια της Ρώμης νερό.

    Το 1732, ο Πάπας Κλήμης ο 12ος ανέθεσε στον Νικολά Σάλβι (Nicola Salvi) να δημιουργήσει ένα μεγάλο συντριβάνι στην πλατεία Τρέβι. Ένα προηγούμενο εγχείρημα να οικοδομηθεί το συντριβάνι κατόπιν σχέδιου του Μπερνίνι σταμάτησε έναν αιώνα νωρίτερα, μετά το θάνατο του Πάπα Ουρβανού του 8ου. Η κατασκευή του μνημειακού μπαρόκ σιντριβανιού ολοκληρώθηκε τελικά το 176.
   Η «Φοντάνα ντι Τρέβι» είναι από τα νεότερα μνημεία της Ρώμης, με ζωή 248 μόνο χρόνων, αλλά θεωρείται ένα μοναδικό ιστορικό μπαρόκ αξιοθέατο που συναντά κανείς στο κέντρο της Ρώμης. Αυτό το αριστούργημα αποτελεί πόλο έλξης για εκατομμύρια ανθρώπους που το επισκέπτονται κάθε χρόνο για να απολαύσουν από κοντά το μεγαλείο της αρχιτεκτονικής που φέρει αυτή η κρήνη. 
   Καθώς όμως η «Φοντάνα ντι Τρέβι» έχει συνδεθεί με σωρεία μύθων, η παράδοση θέλει τους επισκέπτες να γυρίζουν την πλάτη τους και να ρίχνουν πάνω από τον ώμο τους, κρατώντας κλειστά τα μάτια, ένα κέρμα στη λίμνη της «Φοντάνα ντι Τρέβι», έτσι ώστε να ξαναβρεθούν στην Ρώμη. Η «ιεροτελεστία» αυτή έχει γίνει εδώ και χρόνια συνήθεια για όσους φθάνουν μπροστά στη «Φοντάνα ντι Τρέβι». Υπολογίζεται ότι οι υπάλληλοι του Δήμου της Ρώμης μαζεύουν περισσότερα από 15 χιλιάδες ευρώ κάθε χρόνο από αυτά τα κέρματα, στα νερά της «Φοντάνα ντι Τρέβι». 
  Στο πιο κεντρικό σημείο της Ρώμης, μια πόλη με άπλετο φως και εξαιρετικής αρχιτεκτονικής μνημεία, «στέκεται» επιβλητικά η «Φοντάνα ντι Τρέβι», η πιο φημισμένη πηγή σε ολόκληρο τον κόσμο, με μια εκπληκτική μαρμάρινη σύνθεση, για την οποία συνεργάστηκαν και ολοκλήρωσαν οι πιο διάσημοι καλλιτέχνες και αρχιτέκτονες της εποχής εκείνης. Η ύπαρξή της οφείλεται στον Πάπα Κλήμη του 12ου, ο οποίος το 1732 ανέθεσε στον αρχιτέκτονα Νικολό Σάλβι το σχεδιασμό και την κατασκευή της «Φοντάνα ντι Τρέβι». Χρειάστηκαν τριάντα ολόκληρα χρόνια για την κατασκευή της και η συνεργασία αρκετών καλλιτεχνών, οι οποίοι σκάλισαν περίτεχνα τα μαρμάρινα γλυπτά που προβάλλονται με μεγαλοπρέπεια μέσα στην κρήνη της. 
   Τόσο η κεντρική παράσταση της «Φοντάνα ντι Τρέβι» όσο και τα υπόλοιπα αγάλματα που την πλαισιώνουν με ιδιαίτερη επιβλητικότητα, είναι εμπνευσμένα από την ελληνική μυθολογία, η οποία πέρασε στην κουλτούρα των Ρωμαίων. Παρά το γεγονός ότι η «Φοντάνα ντι Τρέβι» βρίσκεται στο κέντρο της Ρώμης, είναι κρυμμένη σε μια συνοικία με ιδιαίτερα παραδοσιακό χαρακτήρα, πίσω από δύο πολυσύχναστους δρόμους, τη Via del Corso και τη Via del Tritone. 

  Δυστυχώς όμως, όμως ο χρόνος στάθηκε αμείλικτος και για τη Φοντάνα ντι Τρέβι, όπως και για το Κολοσσαίο. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερα κομμάτια μαρμάρου αποκολλώνται από τον δαντελωτό διάκοσμο του συντριβανιού . Οι Αρχές της πόλης απαγόρευσαν την είσοδο επισκεπτών στο μνημείο για την προστασία του και καταβάλουν κάθε προσπάθεια για την αποκατάσταση των φθορών.

  Πιάτσα ντι Σπάνια

        

         Η Πιάτσα ντι Σπάνια όπως προφέρεται στα Ιταλικά είναι συνδεδεμένη με μία μεγάλη σκάλα με τη γαλλική εκκλησία της Τρινιτά ντε Μόντι (Trinità dei Monti) που βρίσκεται στην κορυφή του λόφου. Η σκάλα είναι  γνωστή ως Scalinata della Trinità dei Monti, ή Ισπανικά Σκαλοπάτια.

      Η ιδέα της σύνδεσης της εκκλησίας με την πλατεία από κάτω προέρχεται από τον 17ο αιώνα, όταν οι Γάλλοι εκτός της σκάλας ήθελαν να στήσουν και το άγαλμα του Λουδοβίκου του ΙΔ της Γαλλίας στην κορυφή της.

     Η αντίθεση του Πάπα όμως είχε ως αποτέλεσμα  τα σχέδια τα πάγωσουνμ  μέχρι το 1723, όταν και η μνημειώδης σκάλα τελικά χτίστηκε χωρίς το άγαλμα. Ο Πάπας Ιννοκέντιος Η΄ όρισε σχεδιαστή τον Ιταλό αρχιτέκτονα Φραντσέσκο ντε Σανκτίς (Francisco de Sanctis) ο οποίος παρουσίασε ένα σχέδιο το οποίο ικανοποιούσε τόσο τους Γάλλους όσο και τον Πάπα.

     Η κομψή σκάλα υψώνεται 37 μέτρα πάνω από την πλατεία και αποτελείται από δώδεκα διαφορετικές σκάλες. Έχει παράτυπη αν και συμμετρική δομή. Είναι ιδιαίτερα όμορφη το Μάιο, όταν και είναι διακοσμημένη με τις ανθισμένες αζαλέες. Τα σκαλοπάτια είναι συνήθως γεμάτα καθώς προσελκύει πολλούς τουρίστες και οι ντόπιοι τη χρησιμοποιούν ως χώρο συνάντησης.

        Όσο για την ίδια την πλατεία πήρε το όνομά της από την Πρεσβεία της Ισπανίας στην Αγία Έδρα. Τον 17ο αιώνα. Η  περιοχή γύρω από την πρεσβεία θεωρήθηκε ακόμη και ισπανικό έδαφος.

      Στην πλατεία στην αρχή της σκάλας θα δείτε την Fontana della Barcaccia, ένα ήρεμο σιντριβάνι που ο Πάπας Ουρβανός ο Η΄ παρήγγειλε και σχεδιάστηκε από τον Ιωάννη Λορέντζο Μπερνίνι (Gian Lorenzo Bernini). Το σχέδιο είναι ένα μικρό σκάφος το όποιο εμπνεύστηκε από τις πλημμύρες του Τίβερη το 1598, όταν ένα μικρό καράβι προσάραξε σε εκείνο το σημείο όταν τα νερά υποχώρησαν.