ΙΡΑΝ

     

           Το Ιράν (περσικά: ايران), επίσημα Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν (περσικά: جمهوری اسلامی ايران), ανεπίσημα Περσία, είναι χώρα της Μέσης Ανατολής στη Νοτιοδυτική Ασία. Ενώ τοπικά η χώρα ήταν γνωστή ως Ιράν,  από την αρχαιότητα, έως το 1935 η επικρατούσα ονομασία παγκοσμίως ήταν Περσία. Μετά το 1935 χρησιμοποιούνταν διεθνώς και οι δύο ονομασίες, ο όρος Ιράν όμως καθιερώθηκε έκτοτε ως επίσημη ονομασία της χώρας.

         Είναι η 18η χώρα σε έκταση παγκοσμίως και ο πληθυσμός της αριθμεί 78 εκατομμύρια. Το Ιράν συνορεύει στα βόρεια με Αζερμπαϊτζάν, Αρμενία και Τουρκμενιστάν, ανατολικά με Πακιστάν και Αφγανιστάν και δυτικά με Τουρκία και Ιράκ. 

         Πρωτεύουσα είναι η Τεχεράνη, που αποτελεί το πολιτικό, πολιτιστικό, εμπορικό και βιομηχανικό κέντρο της χώρας. Το Ιράν θεωρείται σημαντική περιφερειακή δύναμη και καταλαμβάνει εξέχουσα θέση σε θέματα παγκόσμιας ενεργειακής πολιτικής και οικονομίας, ως αποτέλεσμα κυρίως των μεγάλων αποθεμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου που διαθέτει. Η χώρα είναι επίσης μέλος του ΟΠΕΚ και του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.

         Ιστορικά, είναι από τις περιοχές του κόσμου όπου αναπτύχθηκαν οι πρώτοι σημαντικοί πολιτισμοί, με τους πρώτους οργανωμένους οικισμούς το 7.000 π.Χ., ενώ από την πρώτη χιλιετία π.Χ. έως  τον 7ο αιώνα μ.Χ. εγκαθιδρύθηκαν μεγάλες αυτοκρατορίες: Αχαιμενίδες, Πάρθοι, Σασσανίδες. 

          Κατά τη χρυσή εποχή του Ισλάμ (7ος-11ος αιώνας), στο Ιράν άκμασαν οι επιστήμες, όπως η φιλοσοφία,η  ιατρική,η  αστρονομία,τα  μαθηματικά καθώς και οι τέχνες και η λογοτεχνία.

        Το 1906 συστάθηκε το πρώτο κοινοβούλιο της χώρας, ενώ από την 1η Απριλίου 1979, έγινε ισλαμική δημοκρατία.

**η πόλη ΣΟΥΣΑ

             Τα Σούσα (περσ. شوش Shush) ήταν αρχαία πόλη των Ελαμιτών, Περσών και Πάρθων, στο σύγχρονο Ιράν. Το 2015, η UNESCO ανακήρυξε τον αρχαιολογικό χώρο των Σουσών μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς. Η σύγχρονη πόλη στην περιοχή, η Σους, έχει πληθυσμό περίπου 65.000 κατοίκων (2005).

                    Τα Σούσα( πόλη επίσης γνωστή ως Shushan από τη Βίβλο, Σελεύκεια και Seleucia ad Eulaeum στα λατινικά) ήταν αρχαία πόλη του Ελάμ και μία από τις τέσσερις πρωτεύουσες της αρχαίας Περσικής Αυτοκρατορίας, στη σημερινή περιοχή του Ιράν. Κτίστηκε την αριστερή όχθη του Χοάσπου ποταμού σε πεδιάδα που διαρρέουν και πολλοί άλλοι ποταμοί, 150 μίλια ανατολικά του ποταμού Τίγρη

                   Η πόλη αποτελεί έναν από τους παλαιότερους γνωστούς οικισμούς, καθώς ιδρύθηκε πιθανότατα γύρω στο 4000 π.Χ. Τα πρώτα ίχνη οικισμού χρονολογούνται γύρω στο 7000 π.Χ.  Η πόλη εμφανίζεται σε πολύ πρώιμες σουμεριακές πηγές και περιγράφεται σαν μια από τις περιοχές που προστάτευε η θεά Ινάννα της Ουρούκ.

               Τα Σούσα ενσωματώθηκαν από το Σαργών στην Ακκαδική Αυτοκρατορία περίπου το 2330 π.Χ. και παρέμεινε πρωτεύουσα περιφέρειας μέχρι το 2240 π.Χ., όταν ο τότε κυβερνήτης του επαναστάτησε και το απελευθέρωσε. Ωστόσο, κατακτήθηκε και πάλι από τη δυναστεία των Σουμερίων μέχρι την πτώση της Ουρ στους Ελαμίτες, οπότε κι έγινε ξανά πρωτεύουσα του Ελάμ. Στην πόλη μεταφέρθηκε η στήλη με τον Κώδικα του Χαμουραμπί, όπου και ανακαλύφθηκε το 1901.

              Η πόλη κυριεύτηκε το 538 π.Χ. από τη Δυναστεία των Αχαιμενιδών υπό τον Κύρο το Μέγα, ενώ υπό τη βασιλεία του γιου του, Καμβύση Β', η πρωτεύουσα της Αυτοκρατορίας μεταφέρθηκε από τις Πασαργάδες στα Σούσα.

              Το 331 π.Χ., κυριεύτηκε από τον Αλέξανδρο το Μέγα, που κατέλυσε έτσι την Περσική Αυτοκρατορία. Διαδοχικά, πέρασε στη Δυναστεία των Σελευκιδών και μετονομάστηκε σε Σελεύκεια.

            Περίπου έναν αιώνα αργότερα, η Παρθία ανεξαρτητοποιήθηκε από την Αυτοκρατορία των Σελευκιδών κι έτσι τα Σούσα έγιναν πρωτεύουσά της, όπως κι η πόλη Κτησιφών. Τα Σούσα αποτέλεσαν μέρος φυγής για τους Πάρθους και Πέρσες βασιλείς, καθώς η Ρωμαϊκή  Αυτοκρατορία λεηλάτησε πέντε φορές την Κτησιφώντα μεταξύ 116 και 297.

            Το 116, ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Τραϊανός κατέλαβε τα Σούσα, αλλά γρήγορα απέσυρε τα στρατεύματά του.

         Τρεις φορές καταστράφηκε η πόλη στην ιστορία της. Αρχικά το 647 π.Χ. από τον Ασουρμπανιπάλ, έπειτα το 638, όταν ο μουσουλμανικός στρατός κυρίευσε για πρώτη φορά την Περσική Αυτοκρατορία, και τελικά το 1218, όταν καταστράφηκε ολοσχερώς από επιδρομή των Μογγόλων.

**Ιστορικό συγκρότημα αγορών της πόλης Ταμπρίζ

         

        Το Ιστορικό Συγκρότημα Αγορών του Ταμπρίζ  είναι μία από τις παλαιότερες αγορές της Μέσης Ανατολής ενώ συγκαταλέγεται επίσης στις μεγαλύτερες αγορές του κόσμου. Βρίσκεται στην πόλη Ταμπρίζ του Ιράν. Από το 2010 αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Το συγκρότημα αποτελείται από πολλές μικρότερες αγορές, όπως κοσμημάτων (Αμίρ), χαλιών (Μοζαφαριέ), υποδημάτων κ.ά. Η πόλη του Ταμπρίζ υπήρξε από το 13ο αιώνα σημαντικό εμπορικό κέντρο.